به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

تکلیف حق الناسی که افراد برعهده دارند چیست؟

تاریخ انتشار: ۲۱ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۸۷۳۳۸۶

حجت الاسلام والمسلمین رضا غلامی، کارشناس مذهبی درمورد حق الناس و اهمیت آن بیان کرد: ما در یک دسته بندی سه نوع حق داریم. یک سری از حقوقی که نسبت به خداوند متعال و تکالیفش داریم و به حق اللّه تعبیر می‌شوند. دسته‌ای دیگر از حقوق را باید نسبت به خودمان و نفْسمان رعایت و ادا کنیم که به آن‌ها حق النفس گفته می‌شود و حقوق و تکالیف دیگری هم وجود دارند که ما نسبت به دیگران داریم و باید آن‌ها را ادا کنیم که به حق الناس تعبیر می‌شوند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این کارشناس مذهبی گفت: اساساً حق الناس، یک اصطلاح فقهی خاص به شمار می‌آید و در لغت، به معنای حق مردم است و به عبارتی، حق الناس، حقوقی هستند که افراد در مقابل سایر دیگر افراد جامعه برعهده دارند. مثلاً اگر شخصی از شخص دیگری قرض گرفته است باید آن را ادا کند و یا اگر فردی درمورد فرد دیگری اشتباه کرد حتماً باید عذرخواهی کرده و رضایت او را جلب کند و یا اگر خود ما به کسی ضرر و زیانی رسانده ایم باید آن ضرر را جبران و ادا کنیم. بنابراین، در یک دسته بندی می‌توان حق الناس را به دو دسته کلی تقسیم کرد: حق الناسی که مادی است و ارزش پولی و مالی دارد و حق الناسی که غیر مادی است و ارزش پولی و مالی ندارد. 

او تصریح کرد: کسی که حق الناسی اعم از مالی و غیر مالی بر گردنش داشته باشد اولین کاری که باید برای ادای حق انجام دهد این است که توبه کرده و از خداوند متعال عذرخواهی کند. زیرا حق الناس در درجه اول حق اللّه است و پس از آن، حق الناس محسوب می‌شود. از اینرو، پس از این که فرد از درگاه الهی توبه کرد باید درصدد جبران حق الناسی برآید که بر گردنش است. حال، این حق الناس می‌تواند مالی یا غیر مالی باشد چراکه واجب است. 

حجت الاسلام غلامی ادامه داد: هر حق الناسی حق الله است. به این خاطر که وقتی مثلاً انسان غیبت می‌کند علاوه بر این که آبروی یک انسان و مومنی را می‌برد از دستور خداوند متعال پیچیدگی می‌کند. زیرا پروردگار الهی امر کرده اند که افراد غیبت نکنند. در نتیجه، هر حق الناسی در مرتبه اول حق الله است و به نسبت افراد جامعه حق الناس به حساب می‌آید. 

این کارشناس مذهبی با اشاره به یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های بین حق اللّه و حق الناس مطرح کرد: مهم‌ترین مرحله ادای حق الناس این است که طلب رضایت از فردی کنیم که حق او ضایع شده است؛ به طوری که اگر مالی از آن فرد ضایع کرده ایم باید طلب رضایت کنیم و درصدد جبران آن برآییم و اگر آبروی کسی ضایع شده است آبروی او را بخریم چراکه جلب رضایت آن صاحب حق بسیار حائز اهمیت است. حال، اگر زمانی به دلایلی امکان گرفتن رضایت از آن فردی که حقش ضایع شده وجود نداشته باشد و مثل این است که آن زمان و فرد مجهول هستند و نمی‌دانیم چه زمانی و حق چه کسی ضایع شده است که بخواهیم از او عذرخواهی کرده و خسارت دهیم و رضایتش را جلب کنیم و یا حتی آن فرد را می‌شناسیم، ولی دسترسی به او نداریم و نمی‌دانیم کجاست؟! و امکان دسترسی به آن شخص و پیدا کردنش نداریم یا گاهی به دلیل غفلت و فراموش کردن متوجه ضایع شدن حق دیگری نشده ایم. در این زمان تکلیف چیست؟! باید حتماً توبه و استغفار و تلاش کنیم و آن فرد را پیدا کرده و ضرر وارد شده را جبران کنیم تا حق الناسی بر گردن ما نباشد.

 او درمورد این که حق الناس جزء گناهان کبیره محسوب می‌شود یا صغیره؟! گفت: باید دید مصداق گناه حق الناس و حقی که برعهده فرد است، چیست؟! بعضی از مصادیق آن گناه کبیره است. مثل غیبت کردن، سخن چینی کردن، خیانت در امانت، حبس حقوق مردم، خوردن مال یتیم و مصادیقی از این دست که به عنوان حق الناس، گناه کبیره شمرده می‌شوند. بنابراین، در حق الناس مصداق گناهی که اتفاق افتاده است موضوعیت دارد و بر اساس آن، موضوع حق الناس بیانگر صغیره یا کبیره بودن آن است.

این کارشناس مذهبی بیان کرد: اگر حق الناس توسط کودکی که به سن بلوغ نرسیده است اتفاق بیفتد و حقی از مردم را ضایع کند. به دلیل این که به سن بلوغ نرسیده است از نظر حق الله مسئولیتی ندارد و تکلیفی بر عهده او نیست. اما در برابر حق الناس، اگر فرد یا افرادی مالی از مردم ضایع کنند مسئول هستند و باید از افرادی که مال آن‌ها را ضایع، غصب یا سرقت کرده و یا بدون اجازه و رضایت آن‌ها تصرف کرده اند حلالیت بطلبند و اگر عین آن مال موجود است باید اصل مال را برگردانند و اگر عین آن مال موجود نیست باید بر اساس قیمتش، هزینه آن را به صاحبش پرداخت کنند و رضایت او را بگیرند.

او تصریح کرد: اگر صاحب مالی که حق او ضایع شده است از دنیا رفته باشد بدهکار باید به ورثه فرد رجوع کند و از ورثه میت رضایت بگیرد و اگر عین مال موجود است به آن‌ها برگرداند و در غیر این صورت، قیمت آن را به ورثه پرداخت کند. اما اگر ما صاحب مال را نمی‌شناسیم، می‌توانیم از طرف صاحب مال به فقرا صدقه دهیم و اگر کسب حلالیت و یا برگرداندن مال به صورت مستقیم باعث تحقیر و آبروریزی می‌شود، می‌توان مبلغ آن را به گونه‌ای به صاحب یا ورثه اش برسانیم که آن‌ها متوجه نشوند. مثلاً اگر حساب بانکی دارند به این حساب واریز کنیم و یا به نوعی، به صورت ناشناس در مسیر فرد قرار دهیم و به دستش برسانیم.

این کارشناس مذهبی افزود: اگر نمی‌دانیم مبلغ دقیق یا مال غصبی و یا سرقتی چقدر است و فقط می‌دانیم حقی را ضایع کرده ایم باید مبلغی که حدس می‌زنیم را ادا کنیم تا آن چه که بر گردن ماست از گردن ما ساقط شود و حق الناسی برعهده نداشته باشیم و اگر بدهکار باشیم و پولی در اختیار نداشته باشیم تا بدهی خود را پرداخت کنیم و یا امکان ادای آن بدهی را نداریم باید در اولین فرصتی که استطاعت مالی کسب کردیم حق را به صاحب حق برگردانیم.

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری قرآن و عترت

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: حق الناس ادای حق الناس مصادیق حق الناس کارشناس مذهبی ضایع شده حق الناسی حق الناس ادا کنیم آن فرد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۸۷۳۳۸۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تعیین تکلیف حدود ۴ هزار میلیارد ریال از اموال تملیکی خوزستان

تین نیوز

رئیس کل دادگستری خوزستان از تعیین تکلیف پرونده های کالاهای قاچاق و متروکه اموال تملیکی استان در سال گذشته به ارزش سه هزار و ۳۹۸ میلیارد ریال خبر داد.

به گزارش تین نیوز به نقل از دادگستری کل خوزستان، علی دهقانی اظهار کرد: در راستای تاکید رئیس قوه قضاییه و دادستان کل کشور مبنی بر تسریع در فرایند تعیین تکلیف کالاهای متروکه و قاچاق، این اقدام در دو سال گذشته با جدیت در دستور کار قرار گرفته است.

دهقانی ادامه داد: با توجه به حجمی که این کالاها از انبارهای بنادر، گمرکات و اداره اموال تملیکی اشغال می کنند و هزینه بالای نگهداری از آن ها که موجب ضرر به بیت المال می شود، دستور داده شد نسبت به تعیین تکلیف آن ها از مراجع قانونی اقدامات لازم انجام شود و پرونده ها به صورت ویژه رسیدگی و مورد پیگیری قرار گیرد.

وی گفت: این پرونده ها از طریق فروش و بازگشت به مالک، تعیین تکلیف شده و از مجموع آن، حدود ۴ هزار میلیارد ریال به بیت المال بازگشته است.

وی افزود: در این مدت همچنین ۲۹۹ پرونده از طریق برائت و ۱۹۲ پرونده نیز به لحاظ غیرقابل مصرف بودن از طریق معدوم سازی تعیین تکلیف شده است.

رئیس کل دادگستری خوزستان با قدردانی از پیگیری های دادستان مرکز استان و دادستان های آبادان، خرمشهر و بندر امام خمینی (ره) و تلاش های مدیران اداره اموال تملیکی استان خوزستان، گفت: از آذرماه سال گذشته با تعیین نماینده ای از اداره کل اموال تملیکی استان خوزستان برای مراجعه به شعب تعزیرات و پیگیری پرونده های فاقد رأی، ۹۱۰ رای قطعی از سوی این شعب صادر شد که روند تعیین تکلیف کالا در انبارهای استان را صعودی کرده است.

دهقانی گفت: فروش ۵۶ دستگاه خودرو به ارزش حدود هزار و ۸۹۱ میلیارد ریال، ۳۴۸ شاخه لوله آهنی به ارزش ۳۴۵ میلیارد ریال، یک کانتینر لوازم یدکی قاچاق به ارزش ۳۳ هزار و ۶۴۲ میلیارد ریال و پارچه های قاچاق به ارزش ۱۲ میلیارد و ۵۴۵ میلیون ریال و یک فقره انهدام تخصصی دارو، از پرونده های مهم تعیین تکلیف شده استان خوزستان در سال گذشته است.

وی افزود: همچنین ۹۶۰ تن برنج به ارزش ۱۴۳ میلیارد ریال و ۶۹۸ تن ذرت به ارزش ۱۲ میلیارد و ۷۳۵ میلیون ریال به عنوان مصرف ثانویه تعیین تکلیف و به فروش رسید.

آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانید